شناسایی زودهنگام بیماران الزایمری در کشور
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، محمد خلج کندری گفت: هدف اصلی از پروژه شناسایی زود هنگام آلزایمر، ارزیابی پتانسیل RNAهای بلند غیرکدکننده دخیل در آلزایمر به عنوان نشانگرهای زیستی پلاسمایی-خونی در بیماری آلزایمر است تا بتوان با آشکارسازی تغییرات مقدار آنها در خون برای تشخیص زود هنگام بیماری از آن بهره برد.
مجری پروژه بیماری آلزایمر افزود: با توجه به این که تغییرات در بیان ژن ها در مغز حدود 20 سال قبل از بروز علائم بیماری شروع می شود بنابراین می توان آن تغییرات را قبل از بروز بیماری شناسایی کرد؛ البته به شرطی که RNAهای مورد بحث از سلول های مغزی آزاد شده و به حد کافی در خون وجود داشته باشند.
وی با اشاره به این که تحقیقاتی به این شکل در مورد آلزایمر در دنیا انجام نشده است، عنوان کرد: تحقیقات مشابهی در مورد سرطان وجود دارد و با توجه به این موضوع اساس این پروژه طراحی شد. چون تحقیقات اخیر نشان می دهند که سلول ها ذراتی به نام اگزوزوم از خود به مایعات بین سلولی و نهایتا خون آزاد می کنند که حاوی مولکول های زیستی نماینده تغییرات اتفاق افتاده در بافت و سلول منشاء می باشند.
خلج کندری اظهار کرد: در حال حاضر درمان های موجود برای این بیماری کارساز نیستند و دارویی که تجویز می شود روند از بین رفتن سلول ها را کند یا در مقطعی حافظه را تقویت می کند زیرا وقتی علائم بیماری ظاهر می شود تغییرات زیادی در مغز بر اثر بیماری ایجاد شده که تقریبا غیر قابل بازگشت هستند.
عضو هیات علمی دانشگاه تبریز با اشاره به این که علت اصلی بروز بیماری هنوز مشخص نیست، گفت: از نظر پاتولوژی برای محققان این بیماری شناخته شده است. محققان در دنیا چند دهه است که در حال تحقیق روی بیماری هستند و کشفیات زیادی نیز در این زمینه شده اما چون آلزایمر بیماری پیچیده ای است هنوز درمان قطعی برای آن پیدا نشده است.
وی همچنین بیان کرد: بیماری آلزایمر در دو دسته زود هنگام و دیر هنگام قرار می گیرد، مبتلایان به نوع زود هنگام افرادی هستند که دچار جهش در ژن های اصلی شده اند و در سنین زیر 45 سال مبتلا می شوند البته درصد کمی و کمتر از 5 درصد از بیماران شامل این گروه هستند. مبتلایان دیرهنگام نیز در سنین بالای 65 علائم بیماری را نشان می دهند.
اتمام این طرح در صورت موفقیت به شناسایی زود هنگام بیماری در افراد مستعد کمک زیادی می کند تا با بررسی پلاسمای افراد و دادن آگاهی های لازم مانع بیماری یا تاخیر در ایجاد آن شد.