گام جدیدی در درمان زوال عقل

دانشمندان یک آزمایش موفقیت آمیز انسانی را با استفاده از فناوری جدید فرکانس بالا برای تحریک نورون‌ها در هیپوکامپ، منطقه‌ای که مسؤول تشکیل، سازماندهی و بازیابی خاطرات است، به پایان رسانده‌اند.

این درمان غیر تهاجمی و بدون درد در حال حاضر در افراد مسن مبتلا به اختلال شناختی به عنوان راهی بالقوه برای بهبود از دست دادن حافظه و عملکرد ناشی از بیماری آلزایمر و سایر اشکال زوال عقل آزمایش می‌شود.

تحریک مغز بدون جراحی

این پژوهش که توسط دانشمندان کالج امپریال لندن(ICL) هدایت می‌شود، به عنوان تحریک مغزی با تداخل زمانی(TI) شناخته می‌شود که شامل ارسال دو میدان الکتریکی با فرکانس بالا و به صورت بی‌ضرر به مغز است. این پرتوها روی ۲۰۰۰ هرتز و ۲۰۰۵ هرتز تنظیم می‌شوند و در جایی که عبور می‌کنند یک جریان سوم ۵ هرتزی ایجاد می‌کنند. این جریان، کلید اصلی این روش است، چرا که در همان فرکانسی است که سلول‌های مغز منتشر می‌کنند.

بنابراین، این جریان ۵ هرتزی در هیپوکامپ تحریک می‌شود و بر بافت سالم مغز در هیچ منطقه دیگری تأثیر نمی‌گذارد. اینجاست که دانشمندان امیدوارند که نورون‌های بیمار دوباره به فعالیت بازگردند و میتوکندری‌های نیروبخش سلولی را که در اثر آلزایمر آسیب دیده‌اند، احیا کنند.

مشکلات پیش راه در درمان الزایمر

نیر گراسمن، سرپرست تیم تحقیق از دپارتمان علوم مغز می‌گوید: تا به حال، اگر می‌خواستیم ساختارهایی را در اعماق مغز تحریک کنیم، باید الکترودهایی را با جراحی در مغز می‌کاشتیم که خطراتی را برای بیمار به همراه دارد و می‌تواند منجر به عوارض جدی شود.

وی افزود: اکنون ما روش جدید خود را برای اولین بار نشان دادیم که با آن می‌توان از راه دور مناطق خاصی را در اعماق مغز انسان بدون نیاز به جراحی تحریک کرد. این یک راه کاملاً جدید برای درمان بیماری‌های مغزی مانند آلزایمر است که بر ساختارهای عمیق مغز تأثیر می‌گذارد.

روش تحریک TI به ۲۰ داوطلب سالم تحویل داده شد و در طول درمان، به شرکت کنندگان وظیفه داده شد تا چند جفت چهره و نام را حفظ کنند. سپس تصویربرداری رزونانس مغناطیسی عملکردی(fMRI) نشان داد که TI به طور انتخابی بر فعالیت خاص هیپوکامپ که مستقیماً با حافظه مرتبط است، تأثیر گذاشته است.

پژوهشگران مؤسسه تحقیقاتی زوال عقل بریتانیا(UK DRI) و دانشگاه ساری، زمان جلسات TI را به ۳۰ دقیقه افزایش دادند و مشاهده شد که خاطرات ایجاد شده در طول تحریک پس از آزمایش مجدد دوام می‌آورند، اگرچه سرعت فراموشی آنها مشابه بود. اگر چه مطالعات بیشتر در مورد طول جلسه درمان و تجزیه و تحلیل طولانی مدت در یک گروه کنترل هنوز مورد نیاز است.

انتحاب نواحی مغز

تاینس ویولانت، پژوهشگر ارشد این مطالعه از دانشگاه ساری، گفت: توانایی هدف‌گیری انتخابی نواحی عمقی مغز با استفاده از یک رویکرد غیرتهاجمی بسیار هیجان‌انگیز است، زیرا ابزاری برای بررسی نحوه عملکرد مغز انسان فراهم می‌کند و فرصت‌هایی را برای کاربردهای بالینی باز می‌کند.

ارشد این مطالعه از دانشگاه ساری، گفت: توانایی هدف‌گیری انتخابی نواحی عمقی مغز با استفاده از یک رویکرد غیرتهاجمی بسیار هیجان‌انگیز است، زیرا ابزاری برای بررسی نحوه عملکرد مغز انسان فراهم می‌کند و فرصت‌هایی را برای کاربردهای بالینی باز می‌کند.

نقش پررنگ فن اوری

وی افزود: ترکیبی از تصویربرداری غیرتهاجمی و تحریک مغز به ما کمک می‌کند تا فرآیندهایی مانند حافظه و یادگیری را که از عملکردهای شناختی ما پشتیبانی می‌کنند، کشف کنیم. آگاهی از این فرآیندها و چگونگی تغییر آنها برای ایجاد استراتژی‌های فردی بهتر برای درمان یا به تاخیر انداختن شروع بیماری‌ها ضروری است.

یک فرآیند آزمایشی TI بر روی بیماران مبتلا به زوال عقل اکنون از طریق مؤسسه تحقیقات دمانس انگلستان در حال انجام است. این مطالعه سه هفته‌ای مستقر در لندن، افراد ۵۰ تا ۱۰۰ ساله با اختلالات شناختی خفیف و احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر غیر خانوادگی در مراحل اولیه را انتخاب کرد.

گراسمن می‌گوید: ما امیدواریم این کار به افزایش در دسترس بودن درمان‌های تحریک عمیق مغز با کاهش شدید هزینه و خطر کمک کند. ما اکنون در حال آزمایش هستیم که آیا درمان مکرر با تحریک در طول چند روز می‌تواند برای افراد در مراحل اولیه آلزایمر مفید باشد یا خیر. ما امیدواریم که این کار باعث بازیابی فعالیت طبیعی مغز در مناطق آسیب دیده شود که می‌تواند علائم اختلال حافظه را بهبود بخشد.

نتیجه گیری

گفتنی است که یک مقاله دوم از محققانی در مؤسسه EPFL در سوئیس به طور مستقل این فناوری را تأیید کرده است.

هر دو مطالعه در مجله Nature Neuroscience منتشر شده‌اند