مقابله فیزیکی با مرگ
تصور مرگ به صورت ادامه زندگی با همان مشخصات یکی از اشکال فرهنگی مقابله با مرگ است که در اکثر فرهنگهای بدوی دیده میشود و منعکسکننده تسلط تفکرغیر انتزاعی بر این جوامع است. همانگونه که یک کودک خردسال در مرگ زندگی را میبیند و مرده را زندهیی میپندارد که نفس میکشد، میخورد و میآشامد، اقوام ابتدایی نیز دنیای پس از مرگ را از لحاظ فیزیکی مشابه جهان واقعی و مردگان را زنده تصور میکردند. در بینالنهرین باستان وسایل شخصی و لوازم دیگری را که برای ادامه حیات در جهان دیگر لازم بود در گورها قرار میدادند. ژاپنیها که از مردگان خود هراس داشتند و آنها را میپرستیدند، برای رام کردنشان اشیای گرانبها در گورشان میگذاشتند. در اواخر قرن ششم قبل از میلاد در میان گلها و بخشهایی از بریتانیا بلندمرتبگان را با ارابهها، جنگافزارها و اسباب و برگزاری جشنها دفن میکردند. در میان برخی اقوام گاه حیواناتی مانند سگ را برای راهنمایی متوفی در جهان دیگر در گور مینهادند ودر چین گاه بیش از صد نفر از خادمین و سربازان را همراه خاقان مغفور زنده به گور میکردند. در مصر باستان مقابله فیزیکی با مرگ در گستردهترین شکل خود به چشم میخورد. مصریان معتقد بودند در بدن انسان همزادی به نام «کا» وجود دارد که نمایانگر نیروی حیات آدمی است و با مرگ از بین نمیرود و هر قدر جسد مرده بیشتر از فساد محفوظ بماند «کا» نیز بیشتر باقی خواهد ماند. از این رو اجساد را مومیایی میکردند. فراعنه پیش از مرگ آرامگاه خود را آماده و آن را مانند کاخی مجلل میساختند. اهرام ثلاثه چیزی جز کاخهای مردگان نیست.
گاه برای ادامه زندگی رفتگان مقابر شبیه خانهها با اتاقهای متعدد و وسایل لازم ساخته میشد. تـصور زندگی پس از مرگ آن قدر اهمیت داشت که آرامگاهها و مقابر از خانههای زندگان استحکام و شکوه بیشتری داشت. سنگ پیش از آنکه در ساخت خانههای معمولی مورد استفاده قرار گیرد در بنای آرامگاهها به کار میرفت و آنچه از گزند باد و باران و گذشت سالها و قرنها جان به در برده آرامگاههاست نه خانههای معمولی. در واقع معماری و حجاری از ساختن آرامگاه و مقبره برای مردگان آغاز شده است. همانطور که تاریخ جز مجموعهیی از دفنیات نیست آنچه امروزه در موزهها در معرض تماشای بازدیدکنندگان قرار میگیرد نیز وسایل و اشیایی است که از قبور و آرامگاهها به دست آمده و با تصور ادامه زندگی در جهان دیگر در پیوند است. پشت نگرش مقابله فیزیکی با مرگ و اشکال گوناگون آن چیزی جز نوعی انکار فرهنگی ابتدایی مرگ به چشم نمیخورد که بعدها جای خود را به اشکال پیچیدهتری میدهد. اما این تصور ابتدایی هنوز دست از سر آدمی برنداشته و به صورتهای جدید خود را بازتولید میکند. امروزه هم برخی مانند مصریان باستان میاندیشند و در پی آنند که با استفاده از برودتشناسی (cryogenics) به کمک نیتروژن مایع و از طریق تعلیق برودتی در کپسولهایی شبیه تابوت فراعنه بدن خود را منجمد کنند با این امید که روزی دستاوردهای پزشکی امکان اعاده حیات آنان را فراهم سازد.
غلامحسین معتمدی
http://etemadnewspaper.ir
نظرات بسته شده است.