ساختن علمی اعضا بدن انسان
محققان “دانشگاه ویرجینیا” در مطالعه اخیرشان از رشد جنین موش حاصل از سلولهای بنیادی دارای ضربان قلب و سیستم عصبی در آزمایشگاه خبر دادهاند.
محققان آمریکایی با کمک سلولهای بنیادی موفق به رشد جنین موشی که دارای ضربان قلب و سیستم عصبی است، شدهاند که این یک موفقیت بزرگ محسوب میشود چرا که شاید در آینده محققان موفق به رشد اندام برای انجام عمل پیوند عضو انسان نیز شوند.
جنین موش حاصل از سلولهای بنیادی رشد یافته در آزمایشگاه قلب تپندهای دارد و در حالی که در آزمایشگاه دانشگاه ویرجینیا رشد کرده، شروع به رشد عضلات، روده و سیستم عصبی کرده است.
دانشمندان دانشگاه “ویرجینیا” با بافتن انواع مختلف سلولها به یکدیگر، باعث ایجاد اولین مدل آزمایشگاهی از جنین پستانداران با تعداد زیادی بافت ساخته شده از سلولهای بنیادی شدند.
به گفته محققان، این اولین مدل کامل شده با نوتوکورد است. در مبحث اندامزایی، نوتوکورد(Notochord) جسمی میلهای شکل است که با موادی مشابه با غضروف ساخته شده. اگر یک گونه در هر مرحله از چرخه زندگی خود دارای نوتوکورد باشد، براساس تعریف به آن طنابدار میگویند.
محققان امیدوارند این کار به آنها در درک ساختار بدن پستانداران، مبارزه با بیماریها، ایجاد داروهای جدید و رشد بافتها و اندامها برای پیوند عضو انسان کمک کند.
دکتر “کریستین ثیس”(Christine Thisse) از دانشکده زیست شناسی دانشگاه ویرجینیا در بیانیهای گفت: ما راهی پیدا کردیم که طی آن به سلولهای بنیادی برای شروع رشد جنین دستور میدهیم. در پاسخ به این دستورالعمل کنترل شده، ساختارها در فرآیندی تبدیل به موجوداتی شبیه جنین میشوند و مراحل جنینی را یک به یک طی میکنند. آنچه شگفتآور است این است که ما میتوانیم انواع بافتهایی را که در بدن یک جنین موش واقعی وجود دارد را ایجاد کنیم.
استفاده از سلولهای بنیادی دنیای جدیدی از علوم را به روی دانشمندان گشوده است و به متخصصان اجازه میدهد تا از این سلولها برای ایجاد سلولهای دیگر با عملکردهای مختلف استفاده کنند.
این فرایند شامل تبدیل آنها به قلب، استخوان، مغز و عصب برای موش و انسان است. ثیس و همسرش که هر دو در دانشگاه ویرجینیا مشغول به کارند روشی را یافتهاند که به آنها امکان ایجاد سلولها در اطراف نوتوکورد به همان روشی که آنها خواستار آن هستند را میدهد.
در مدل آنها نوتوکورد وجود دارد و در همان حین که دستگاه گوارش در حال شکلگیری است، ضربان قلب و سیستم عصبی شروع به ایجاد یک لوله عصبی میکنند. آنها بر این باورند که این مدل موش آزمایشگاهی نشان دهنده آن است که آنها قادرند سلولها را وادار به اجرای برنامههای پیچیده در مراحل مختلف کنند.
داشتن انواع متنوعی از بافتها به ما این امید را میدهد که جامعه علمی خواهد توانست اندامهایی با رگ، سیستم عصبی و برهمکنش مناسب با سایر بافتها ایجاد کند. گفتنی است جنین موش ما هرگز به موش کامل تبدیل نخواهد شد، زیرا قسمتهایی از مغز رشد نمیکند و رشد در زمانی متناظر با دوره میانی حاملگی جنین موش متوقف میشود. جنینهایی که ما در حال تولید آنها هستیم فاقد دامنه قدامی مغز هستند. با این حال با تکنیکهایی که ما توسعه دادهایم، باید در برخی موارد بتوانیم سیگنالهای مولکولی کنترل کننده تشکیل جنین را دستکاری کنیم و این باید به تولید موجوداتی مانند جنین که شامل همه بافتها و اندامها از جمله مغز قدامی است، منجر شود.