تشخیص الزایمر از مردمک چشم
پژوهشگران آمریکایی در پروژه جدید خود دریافتند که میتوان با بررسی مردمک چشم، امکان پیشبینی آلزایمر را پیش از بروز نشانههای آن فراهم کرد.
بیماری آلزایمر معمولا مغز را سالها یا حتی دههها پیش از بروز نشانهها تغییر و تخریب میکند. تشخیص زودهنگام این نشانهها میتواند روش خوبی برای کاهش روند پیشرفت آلزایمر باشد.
دانشمندان دانشکده پزشکی “دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو”(UCSD) در پژوهش جدید خود دریافتند که میتوان با اندازهگیری سرعت باز شدن مردمک چشم طی آزمایشهای شناختی، یک روش کمهزینه و غیرتهاجمی برای بررسی افرادی که از نظر ژنتیکی در معرض خطر ابتلا به آلزایمر قرار دارند، ارائه داد.
با بررسی آسیبشناسی آلزایمر در سالهای اخیر، توجه پژوهشگران به دو عامل جلب شد که میتوانند سبب بروز آلزایمر باشند و یا به پیشرفت آن کمک کنند. تراکم پلاکهای پروتئین موسوم به “آمیلوئید بتا” و پروتئین “تاو”(tau) در مغز، عواملی هستند که در بروز آلزایمر نقش دارند. هر دو عامل میتوانند به نورونها آسیب برسانند و آنها را از بین ببرند و نهایتا به نقص عملکرد شناختی منجر شوند.
این پژوهش جدید، بر واکنشهای مردمک چشم تمرکز دارد که ناشی از “لوکوس سیرولئوس”(locus coeruleus) هستند. لوکوس سیرولئوس، خوشهای از نورونها در ساقه مغز است که در تنظیم سطح برانگیختگی و عملکرد شناختی نقش دارد. پروتئین تاو، جدیدترین نشانگر زیستی شناخته شده است که در بروز آلزایمر نقش دارد. این پروتئین، ابتدا در لوکوس سیرولئوس ظاهر میشود و بیش از آمیلوئید بتا، با شناخت در ارتباط است. لوکوس سیرولئوس، در بروز واکنشهای مردمک چشم، از جمله تغییر قطر آن طی وظایف شناختی نقش دارد. مردمکها معمولا طی وظایف دشوارتر، بزرگتر میشوند.
دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو در بررسیهای پیشین خود گزارش دادند که بزرگسالان مبتلا به نقص شناختی خفیف که اغلب پیش از بروز آلزایمر ظاهر میشود، معمولا بیش از افراد معمولی، مردمک چشم خود را باز میکنند. حتی اگر نتیجه کار آنها با نتیجه کار افراد معمولی، یکسان باشد، باز هم این ویژگی در مردمک چشم آنها دیده میشود. دانشمندان در جدیدترین بررسی خود دریافتند که واکنش مردمک چشم و باز شدن آن، با ژنهای عامل بروز آلزایمر در ارتباط است.
“ویلیام کرمن”(William Kremen)، نویسنده ارشد این پژوهش گفت: ما در بررسی خود، شواهدی مبنی بر ارتباط واکنشهای مردمک چشم با لوکوس سیرولئوس و پروتئین تاو و همچنین ارتباط میان این واکنشها با عوامل ژنتیکی موثر در بروز آلزایمر پیدا کردیم. این شواهد نشان میدهند که بررسی واکنش مردمک چشم طی وظایف شناختی میتواند یک ابزار بررسی مناسب برای شناسایی آلزایمر پیش از بروز نشانههای آن باشد.
این پژوهش، در مجله “Neurobiology of Aging” به چاپ رسید.