استرس بلای قرن
هشدار: استرس خطر سکته قلبی و مغزی را افزایش میدهد
استرس و اضطراب طولانی به اندازه سیگار خطر سکته قلبی و سکته مغزی را افزایش میدهد. پژوهش تازه دانشگاه هاروارد آمریکا در باره استرس مشخص میکند که هستهای کوچک به نام آمیگدال (بادامه) در مغز مرکز استرس بدن است.
استرس گرچه فشاری عصبی است، اما به خاطر ویرانگری عمومیاش سراسر بدن را با ناراحتی روبرو میکند. کارشناسان پزشکی هنوز به طور کامل نمیدانند که فشارهای روحی و روانی دقیقا چه تاثیراتی بر روی مکانیسم بدن برجای میگذارند.
روزنامه پزشکی “لانست” تحقیقی از پزشکان دانشگاه هاروارد آمریکا را منتشر کرده است. در این پژوهش مشخص شده که کنترل استرس مزمن در مغز است و ادامه استرس به قلب و عروق آسیب میرساند.
یک تیم پژوهشی در دانشگاه هاروارد زیر نظر احمد توکل، تحقیقی را روی حدود ۳۰۰ نفر فرد بالغ میانسال انجام داده است. مشخص شده است که فعالیت عصبی “هسته آمیگدال” مغز در میان کسانی که از استرس مزمن رنج میبردند، افزایش یافته است. این تحقیق همچنین به این نتیجه رسیده است که رگهای این افراد نیز به نسبت بقیه به شدت خشک و نفوذناپذیر شده بودند.
آمیگدال یا هسته آمیگدال (بادامه) قسمتی از سیستم لیمبیک در مغز است که نقش مهمی در یادگیری و حافظه ایفا میکند و در درک احساساتی چون ترس و خشم و ایجاد پاسخ به آنها نیز دخالت دارد.
به نظر میرسد که از آمیگدال در شرایط استرس علائمی به مغز استخوان و مناطق دیگر بدن میرسند و در این علائم از ارگانها خواسته میشود که تولید گلبولهای سفید و موادی از این دست برای از میان بردن عفونت در بدن افزایش یابد.
به این ترتیب بدون آنکه عفونتی در بدن بهوجود آمده باشد، امکانات مبارزه با آن آغاز میشود. این فرایند سبب میشود که بافتهای بدن و بویژه دیوارهی عروق مورد حمله قرار گیرند و آنها در پی این حملات سختتر و ضخیمتر شوند. در چنین وضعیتی عروق منقبض میشوند و بیماریهایی چون سکته قلبی و مغزی نتایج مشخص این فرایند خواهند بود.
محققان با اسکن کردن از مغز و سایر قسمتهای بدن نشان دادهاند که افزایش فعالیت آمیگدال با افزایش غلظت موادی همراه است که عفونت را در بدن حفظ میکنند. در تحقیقات بالینی نیز محققان متوجه شدهاند که افزایش دائمی فعالیت آمیگدال ریسک سکته قلبی را در افراد مورد آزمایش تا ۶۰ درصد افزایش داده است.
رابطه مستقیم استرس با سکته
احمد توکل، رئیس تیم پژوهشی دانشگاه هاروارد آمریکا، با تکیه بر نتایج این تحقیق میگوید: «در ارتباط با دلایل مشکلات موجود برای نارسایی قلبی باید به استرس مزمن نیز به عنوان یکی از عوامل بیماری پرداخت.»
احمد توکل در ادامه بر این نظر تاکید میکند که کاهش برنامهریزی شده استرس نه تنها به احساسی پرنشاط در بدن انسان میانجامد، بلکه تاثیرات مستقیمی بر سلامتی بدن افراد دارد.
پژوهشی دیگر در باره استرس
پیش از تحقیقات دانشگاه هاروارد در باره استرس، پژوهشگران بریتانیا در تحقیقی در همین باره به این نتیجه رسیده بودند که فشارهای روحی- روانی و افکار منفی میتوانند به اندازه سیگار خطر سکته قلبی و مغزی را افزایش دهند.
این محققان همچنین اعلام کرده بودند که استرس و اضطراب طولانی میتواند به بیماریهایی چون فشار بالای خون، افزایش چربی خون و دیابت منجر شود
ایلزه بت، یکی از پژوهشگران دانشگاه لیدن هلند، قدیمیترین دانشگاه این کشور، در تفسیری در باره استرس مینویسد: «دهه گذشته نشان داد که شمار کسانی که روزانه از شرایط استرسزا شکایت دارند افزایش یافته است.»
این محقق دانشگاه لیدن هلند در ادامه میگوید، شرایط آزاردهنده کاری، ناامنی شغلی و روابط اجتماعی متزلزل، از جمله دلیلهای بروز استرس هستند. خانم بت بر این نظر است که فاکتور استرس باید هرچه بیشتر در محاسبات پزشکی برای تشخیص بیماری مد نظر قرار گیرد.