محققان دانشگاه ایروین کالیفرنیا یک روش درمانی جدید مبتنی بر فناوری نانو را توسعه دادند که در آن با استفاده سلول‌های بنیادی مغز استخوان می‌توان علایم بیماری ام اس را در موش‌ها از بین برد.
در روش‌های متداول برای درمان ام اس با استفاده از سلول‌های بنیادی، این سلول‌ها از مغز استخوان استخراج شده و با استفاده از یک پروتئین سیستم ایمنی موسوم اینترفرون گاما فعال می‌شوند. اما این سلول‌ها قبل از رسیدن به هدف خود درون بافت‌های فیلترکننده گرفتار می‌شوند و به همین علت اغلب روش‌های پیشین موفقیت آمیز نبوده‌اند. اکنون محققان برای حل این مشکل ذراتی در ابعاد نانو موسوم به exosome را از سلول‌های بنیادی خارج کرده و این ذرات را به موش‌های مبتلا به ام اس تزریق می‌کنند.
به گفته رضا محمدی که دانشجوی دکترای علوم و مهندسی مواد در دانشگاه ایروین است، این ذرات که حاوی پروتئین و آر ان ای محافظ اعصاب و ضد التهاب هستند، از سد خونی ستون فقرات عبور کرده و موجب بازیابی قابلیت‌های حرکتی و کاهش آسیب وارده به اعصاب در اثر ابتلاء به ام اس می‌شوند. همچنین این ذرات بر خلاف سایر داروهایی که تاکنون مورد استفاده قرار گرفته‌اند، قابلیت بازگرداندن سیستم ایمنی بیمار را به وضعیت عادی دارند.
قرار است این روش درمانی جدید در اوایل سال ۲۰۲۰ میلادی روی انسان‌ها و در ابتدا روی بیماران مبتلا به دیابت نوع یک مورد آزمایش قرار گیرد. در صورتی که این آزمایشات موفقیت آمیز باشند، از این شیوه برای درمان سایر بیماری‌های خود ایمنی از جمله‌ام اس استفاده خواهد شد.
مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی پاسخ غیر متعارفی به سیستم عصبی مرکزی (CNS ) می‌دهد. سیستم عصبی مرکزی شامل مغز، نخاع و اعصاب بینایی است. در بیماری ام اس ، سیستم ایمنی به میلین حمله می‌کند. میلین به غلاف چربی اطراف سلول‌های عصبی گفته می‌شود. میلین آسیب دیده سبب تصلب بافت (sclerosis) می‌شود که نام بیماری نیز از همین واژه گرفته شده است. زمانی که پوشش میلین یا بافت‌های عصبی آسیب می‌بینند، ارسال پیام‌های عصبی مختل می‌شود که عوارض مختلفی دارد.
ام اس پیشرونده مقدماتی، نوع عودکننده – فروکش کننده، ام اس پیشرونده ثانویه و نوع پیشرونده – عودکننده اشکال مختلف این بیماری هستند و در حال حاضر حدود ۲.۵ میلیون نفر در سراسر جهان به ام اس مبتلا هستند.
گزارش کامل این تحقیقات در نشریه ACS Nano منتشر شده است.
