تلاطم اقتصادی روسیه: کابوس یا فرصت؟

۱

با وجود شرایط نامطلوب اقتصاد روسیه فروشگاههای لوکس شهر مسکو پر از مشتری اند

اقتصاد روسیه در حالت تلاطم است. تحریم های غرب به خاطر بحران اوکراین، کاهش چشمگیر بهای نفت و گاز و کاهش ارزش برابری روبل در ایجاد این وضعیت دخیل بوده اند. اما این فشارها روی زندگی مردم عادی روسیه چه تاثیری داشته است؟

طبق پیش بینی های دولت روسیه و صندوق بین المللی پول، حجم اقتصاد این کشور در سال ۲۰۱۵ حدود سه درصد کاهش خواهد یافت. اما برای برخی در روسیه این بحران فرصت های جدیدی فراهم کرده است.

به عنوان نمونه در منطقه بریانسک واقع در ۴۰۰ کیلومتری جنوب غربی مسکو، یک گاوداری بزرگ فعالیت خود را اخیرا آغاز کرده است. در زمینهای این منطقه دهها هزار راس گاو در چراگاههایی به وسعت خاک انگلستان می چرند.

الکساندر و ویکتور لینیک صاحبان این دامپروری بزرگ، از سالها پیش بزرگترین تولید کننده گوشت خوک در روسیه بوده اند. اما از سال ۲۰۱۰ شرکت آنها به نام میراتورگ تصمیم گرفت در تولید گوشت گاو نیز سرمایه گذاری کند. گاوهایی از نژاد آبردین انگوس را از استرالیا و آمریکا وارد کردند و پس از چند سال اکنون بزرگترین دامپروری از این نوع در روسیه و سراسر اروپا هستند.

یک گاوچران شرکت گاوداری میراتورگ با گله ای از گاوها

سال گذشته این دامپروری روزانه ۱۰۰ راس گاو وارد بازار می کرد اما امیدوار است که تا سال آینده میزان تولید خود را به ۱۰۰۰ راس در روز برساند.

اما نکته جالب این است که یک چنین رشد سریعی بدون اعمال تحریم های اخیر هیچگاه اتفاق نمی افتاد. دولت روسیه در واکنش به تحریم های غرب، بازارهای این کشور را به روی واردات بسیاری از کالاهای خارجی بسته است و در نتیجه امروزه تولیدات داخلی مجبور نیستند با کالاهای مشابه خارجی رقابت کنند.

در عین حال کاهش ارزش برابری روبل نیز باعث شده که فروش کالاهای محصول روسیه از جمله گوشت، در بازارهای خارجی ارزانتر شود.

الکساندر لینیک مدیر این دامپروری می گوید: “برای ادامه تولید و افزایش صادرات ما بهتر است که ارزش روبل پایین بماند. بنابراین تحریم های خارجی برای رشد و سودآوری شرکت ما مفید بوده است.”

او تاکید می کند که تنها دلیل موفقیت طرح اقتصادی آنها خوش اقبالی نبوده و می افزاید: “ما در هشت سال گذشته در این شرکت سرمایه گذاری زیادی کرده ایم و از حمایت و کمک های دولت هم برخوردار بوده ایم.”

سال گذشته گاوداری میراتورگ روزانه ۱۰۰ راس گاو به بازار عرضه می کرد ولی امیدوار است در سال آینده این رقم را به ۱۰۰۰ راس افزایش دهد

الکساندر لینیک اذعان دارد که تحت تاثیر اوضاع بد اقتصاد روسیه ممکن است میزان تقاضا برای خرید گوشت در بازار داخلی کاهش یابد اما با توجه به کاهش ارزش روبل امیدوار است که دولت به آنها کمک کند تا راه خود را به بازارهای اروپایی باز کنند.

او می گوید: “شاید بتوان گفت که تحریم ها حتی برای حکومت روسیه از ما هم مفید تر بوده. ما فن آوری و کیفیت تولیدی داریم که محصولات ما را با کالاهای مشابه در اروپا قابل رقابت کرده و حتی در مواردی از آنها بهتر است.”

آنچه که برای روسیه منفی است برای برادران لینیک مثبت بوده ولی سایرین در این کشور فشارهای ناشی از تحریم ها و تلاطم اقتصادی در کشور را به خوبی لمس می کنند.

به عنوان نمونه تاتاینا ولکووا مجبور شده است زندگی خانواده خود را با شرایط دشوار ماههای اخیر انطباق دهد. او یک مادر مجرد است و همراه با دو فرزند خود که زیر سن ده سال هستند، در یک خانه کوچک که دولت در اختیار آنها قرار داده در روستای کوچکی به نام برژینسکی در اطراف شهر یاروسلاول زندگی می کنند.

تاتیانا ولکووا پس از قطع غذای رایگان مدارس برای تامین خوراک فرزندان خود با مشکل روبرو است

سال گذشته به عنوان بخشی از کاهش هزینه های خدمات عمومی، غذای رایگان در مدرسه ها قطع شد و اکنون او مثل بسیاری دیگر از خانواده های کم درآمد برای تامین خوراک فرزندان خود با مشکل روبرو شده است.

او می گوید: “شرایط برای من مثل یک کابوس است. حقوق ما کاهش یافته، مردم را بیکار می کنند. و در این شرایط حکومت برای مردم اوکراین کمک می فرستد. اما ما مردم عادی روسیه در بدترین وضعیت هستیم. کسی به فکر ما نیست و این شرایط واقعا دردناک و توهین آمیز است.”

“ما خودمان را با مختصر سبزیجاتی که در باغچه می کاریم سیر می کنیم. هنوز یک مقدار سیب زمینی و سبزیجات دیگر داریم و گاهی اوقات من ماهیگیری می کنم. تلاش می کنم هر چه که از دستم برمی آید برای فرزندانم فراهم کنم و امیدوارم که آنها از این بحران اقتصادی رنج نبرند.”

او می افزاید: “اما هیچ پس انداز یا پول اضافی نداریم. حتی نمی توانم برای بچه ها یک اسباب بازی بخرم. قبل از رفتن به مغازه باید دقیق حساب کنم و ببینم از بودجه کمی که داریم چقدر می توانم خرج کنم. من همین چند وقت پیش بیکار شدم و آلان به هر شکلی تلاش می کنم تا کار پیدا کنم. زندگی برای ما اصلا ساده نیست.”

تاتیانا ولکووا فرزندان خود را پیاده به مدرسه می برد و اگر شانس بیاورند ممکن است بخشی از مسیر را با اتوبوس مدرسه بروند

اما در شهر یاروسلاول، یک شهر کوچک که اکثر جمعیت آن طبقه متوسط هستند و در قلب روسیه واقع شده، به زحمت می توان اثری از بحران اقتصادی را دید. مغازه ها و بازار فعالند و خیابانها پر از مردمی است که در سطح شهر رفت و آمد می کنند.

اما اگر کمی این ظاهر عادی را کنار بزنیم می بینیم که ساکنان کم درآمد شهر داستان متفاوتی تعریف می کنند. مردم پیامدهای کاهش ارزش برابری روبل را به خوبی لمس کرده اند. قیمت برخی از کالاها ۱۵۰ درصد افزایش یافته و از هم اکنون هشدار داده می شود که نرخ تورم درماههای آینده ممکن است به ۲۰ درصد برسد.

والنتینا گولنکینا یک شهروند ۷۹ ساله می گوید: “وقتی آدم مجبور است صرفه جویی کند حتی یک روبل هم مهم است.”

او هر روز از خانه بیرون می رود تا ارزانترین مواد غذایی و ارزانترین داروها را در گوشه و کنار شهر پیدا کند.

والنتینا می گوید: “من مجبورم حدود یک ساعت با پای پیاده بروم تا به یک مرکز تجاری برسم که یک داروخانه ارزان دارد. من امسال هیچ میوه نخوردم و فقط برای روزهای جشن گوشت می خرم.”

نزدیک به ۷۰ درصد از حقوق بازنشستگی او صرف کرایه خانه، آب و برق و دارو می شود. بنابراین روزانه فقط می تواند حدود دو دلار صرف مواد غذایی بکند. او نه همسری دارد و نه فرزندی که در این شرایط بتواند به او کمک کنند.

النا یورگنووا مدیر یک موسسه معاملات ملکی لوکس می گوید:”ثروتمندان مسکو امروزه به خرید مستقلات علاقه ای ندارند.”

والنتینا می گوید که دلش برای دوران گذشته تنگ شده و می افزاید: “من آرزو دارم که حزب کمونیست دوباره به قدرت برسد. در آن دوران حداقل عدالت وجود داشت. در دوران اتحاد شوروی کسانی که خوب کار می کردند زندگی راحت و امنی داشتند اما امروزه چنین نظمی وجود ندارد. من تمام عمرم در یک کارخانه کار کردم و امیدم این بود که در دوران بازنشستگی بتوانم راحت زندگی کنم. اما آلان گذران زندگی برای من بسیار سخت است.”

هر چند اقشار مرفه روسیه هنوز هم برای گذراندن یک زندگی راحت پول کافی دارند ولی مشخص است که بدتر شدن شرایط اقتصادی روی آنها هم تاثیر گذاشته است.

النا یورگنووا مدیر یک بنگاه معاملات ملکی متخصص مستقلات گرانقیمت، می گوید امروزه خرید و فروش خانه های لوکس زمان بیشتری می برد. او می افزاید: “تعداد قابل ملاحظه ای از خریداران املاک گرانقیمت صاحبان و یا دست اندرکاران صنعت نفت و انرژی هستند و به خوبی می توان دید که آنها در شرایط فعلی تمایل چندانی به خرید ندارند.”

با النا در تالار مرکزی یک خانه مجلل در محله های لوکس حومه غربی مسکو دیدار کردیم که چندین سال است به فروش گذاشته شده و با وجودیکه قمیت آن از ۳۵ میلیون به ۱۹ میلیون دلار کاهش یافته، هنوز کسی آن را نخریده است.

او می گوید اقشار مرفه در مورد وضعیت اقتصادی روسیه چندان نگران نیستند ولی برای خرید مستغلات زمان مناسبی نیست.

نظرات بسته شده است، اما بازتاب و پینگ باز است.

× ثبت نوبت آنلاین