شبیه سازی برای درمان دیسک ها و ضایعات ستون فقرات
دانشمندان طرح تحقیقاتی در اروپا قصد دارند با استفاده از شبیه سازی بدن در کامپیوتر، بیماریهای ستون فقرات را درمان کنند. این طرح که “ستون مهره های من” (MySpine) نام دارد در بوداپست، پایتخت مجارستان انجام می شود.
طرح موسوم به «ستون مهره های من» با ایجاد یک پلتفورم دیجیتال برای ثبت داده های بالینی واقعی بیمار، از انتهای ستون فقرات، تصویری سه بعدی می سازد و در اختیار پزشک قرار می دهد. این مدل دیجیتال حاصل وارد کردن داده های بالینی در محیطی دیجیتال است که در آن می توان بخش های مختلف ستون مهره ها را جداگانه بررسی کرد.
پیتر اندر ایلتس، محقق از مرکز ملی تحقیقات درباره بیماریهای ستون فقرات در مجارستان می گوید: «طرح “ستون مهره های من” دو نوع داده را به کار می برد. مهم ترین داده ها از تصویرسازی با تشدید مغناطیسی یا ام آر آی و توموگرافی کامپیوتری یا سی تی به دست می آید. ام آر ای داده های مربوط به غضروف ها را و سی تی داده های مربوط به بافت استخوان را در دسترس ما قرار می دهد. بعد می توانیم از ستون فقرات و مهره ها تصویر بسازیم. با ترکیب این داده ها برای هر بیمار مدل خاص آن بیمار را ساخته ایم.
آلجاندرو فرانگی، محقق تصویر برداری پزشکی از دانشگاه شفیلد بریتانیا که با این طرح همکاری می کند، می گوید: «اساسا کاری که ما کرده ایم به وجود آوردن الگوریتمی است که قادر به پردازش تصویرهای تشخیصی که جراح به ما می دهد و تبدیل این داده ها به محیطی دیجیتال باشد که بتوان در آن ستون مهره ها را دستکاری و نتیجه را بررسی کرد.»
درمان و پیش بینی نتایج درازمدت آن برای تحلیل دیسک نخاعی در ستون مهره ها، هنوز بر اساس آزمون وخطا انجام می شود. اما اکنون این امکان به وجود آمده است که گزینه های مختلف را با کامپیوتر آزمود و دید که واکنش واقعی بدن به درمان چه خواهد بود.
دیمی ین لاکروا، متخصص زیست شناسی مکانیکی از دانشگاه شفیلد و هماهنگ کننده علمی پروژه “ستون مهره های من” می گوید: «توانستیم مدل سه بعدی ستون مهره ها در ناحیه کمر را در کامپیوتر بازسازی کنیم و مدل فیزیکی آن را هم بسازیم. می توانیم فعالیتهای بدنی هر بیمار را شبیه سازی کنیم.»
شبیه سازی فعالیتهای بدنی بیمار بر حسب ابعاد جثه، وزن و فعالیتهای روزانه اش، به پیش بینی بهترین نحوه درمان برای هر بیمار کمک می کند. از سوی دیگر به متخصص امکان می دهد پیش بینی کند که درمان در دراز مدت چه تأثیری خواهد داشت.
آرون لازاری، جراح ستون مهره ها از مرکز ملی تحقیقات مربوط به ستون مهره ها در بوداپست می گوید: «تلاش می کنیم برای هر فرد تأثیر درازمدت پنج ساله یا ده ساله درمان را دقیقا پیش بینی کنیم.»
استفاده از این روش چه چیزهایی را برای خود بیمار تغییر می دهد؟ برای برخی از بیماران مثل دورا گمبوس، درمانی که بر اساس مدل سه بعدی طراحی می شود شامل برنامه فعالیتهای فیزیکی هم می شود که در مجموع کیفیت زندگی او را بهتر می کند. این دختر جوان می گوید: «پس از عمل جراحی به سرعت بهبود پیدا کردم. زندگیم عوض شد. کارهای روزانه ام، باید ورزش می کردم و همین طور ماساژ لازم بود، برنامه زندگیم به کلی عوض شد اما الان همه چیز خوب است.»
جراحی دیجیتال باعث پیشرفت درمانهای پزشکی خواهد شد. هر بیمار “آواتار” مربوط به خودش را خواهد داشت و می توان وضعیت بیمار را پس از درمان پیش بینی کرد.
مسئول هماهنگ کننده طرح “ستون مهره های من” می گوید: «کاربرد ابزارهای دیجیتال به ما امکان داده است که واکنش بدن بیمار به جراحی و درمانهای بالینی را پیش بینی کنیم و به این ترتیب آغاز انقلابی در درمان است.»