بیماری معادل الزایمر
مقدمه
برای چندین دهه، بیماری آلزایمر به عنوان مقصر اصلی کاهش حافظه مرتبط با افزایش سن شناخته شده است. با این حال، محققان اکنون دریافتهاند که سایر عارضهها نیز میتوانند علائم مشابهی بهویژه در افراد مسن ایجاد کنند.
یک مطالعه جدید توسط دانشمندان کلینیک مایو معیارهایی را برای شناسایی یک سندرم از دست دادن حافظه به نام سندرم نورودژنراتیو آمنستیک غالب لیمبیک (LANS) پیشنهاد کردهاند. این بیماری شبیه آلزایمر است، اما به دلیل تغییرات مغزی مختلف ایجاد میشود و ممکن است پیش آگاهی بهتری فراهم کند.
سیستم مغزی انسان والگوی خواب
به نقل از اساف، سیستم لیمبیک گروهی از ساختارهای مغزی به هم پیوسته هستند که در حافظه، احساسات و رفتار نقش دارند. در این بیماری، زوال عمدتا در این نواحی لیمبیک اتفاق میافتد تا نواحی وسیعتر مغزی که در آلزایمر تحت تأثیر قرار میگیرند. این آسیب متمرکز منجر به مشکلات در حافظه میشود که میتواند با مرحله اولیه آلزایمر اشتباه گرفته شود، اما لَنس LANS کندتر پیشرفت میکند و به سایر تواناییهای شناختی آسیب نمیزند.
دکتر دیوید تی جونز (David T. Jones)، متخصص مغز و اعصاب کلینیک مایو و نویسنده ارشد این مقاله، میگوید: ما در کار بالینی خود، بیمارانی را میبینیم که علائم حافظه آنها شبیه بیماری آلزایمر است، اما وقتی به تصویربرداری مغز یا نشانگرهای زیستی آنها نگاه میکنید، واضح است که آنها آلزایمر ندارند. تا به حال، تشخیص پزشکی خاصی وجود نداشته است که بتوان به آن اشاره کرد، اما اکنون میتوانیم پاسخهایی را به این دسته از بیماران ارائه دهیم.
لَنس در مقابل آلزایمر
تصور میشود شایعترین علت زمینهای لَنس یک بیماری جدیدا شناخته شده به نام انسفالوپاتی TDP-43 غالبا لیمبیک مرتبط با سن (LATE) باشد.
TDP-43 پروتئینی است که در صورت تا شدن نادرست میتواند در سلولهای مغز انباشته شده و باعث آسیب شود. تجمع TDP-43 عمدتا در مناطق لیمبیک که بخشهای حیاتی برای حافظه هستند، رخ میدهد. با این حال، محققان خاطرنشان میکنند که دلایل دیگری محتمل است و تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
شناسایی لَنس بسیار مهم است، زیرا ممکن است به درمانهای متفاوتی نسبت به آلزایمر نیاز داشته باشد. با ورود داروهای جدید آلزایمر به بازار، پزشکان به راههایی نیاز دارند تا تشخیص دهند که کدام بیماران احتمالا از آن داروها سود خواهند برد. معیارهای پیشنهادی لَنس میتواند به جلوگیری از دادن این داروهای بالقوه خطرناک و گران قیمت و ارائه آنها به افرادی که احتمالا پاسخی به آن داروها نمیدهند، کمک کند.
دکتر نیک کوریوو-لکاوالیر (Nick Corriveau-Lecavalier)، نویسنده اول این مقاله میگوید: از لحاظ تاریخی، ممکن است فردی در دهه ۸۰ زندگیاش را با مشکلات حافظه ببینید و فکر کنید که ممکن است به بیماری آلزایمر مبتلا باشد و اغلب این تصور امروزی است. با این مقاله، ما یک سندرم متفاوت را توصیف میکنیم که خیلی دیرتر در زندگی اتفاق میافتد. اغلب، علائم آن محدود به حافظه است و بر سایر حوزههای شناختی تاثیر ندارد. بنابراین پیش آگاهی بهتری از بیماری آلزایمر دارد.
این مطالعه که در مجله Brain Communications منتشر شد، نشان داد که بیمارانی که معیارهای لَنس را دارند، نسبت به افراد مبتلا به آلزایمر معمولی کاهش شناختی آهستهتری را تجربه میکنند. اسکنهای مغز الگوهای انحطاط را نشان داد که به جای درگیری وسیعتر مغز که در آلزایمر دیده میشود، در نواحی لیمبیک مرتبط با حافظه متمرکز بود.
جالب توجه است که برخی از بیماران ترکیبی از لَنس و تغییرات مغزی مرتبط با آلزایمر را داشتند. کسانی که با وجود برخی از عوامل بیماریزای آلزایمر احتمال بالای ابتلا به لَنس دارند، همچنان زوال آهستهتری را نشان میدهند که نشان میدهد این سندرم ممکن است محرک اصلی علائم آنها باشد.
تشخیص لَنس
محققان مجموعهای از معیارهای اصلی، استاندارد و پیشرفته را برای تشخیص لَنس پیشنهاد میکنند. معیارهای اصلی شامل زوال آهسته و عمدتا مرتبط با حافظه است. معیارهای استاندارد شامل سن بالای ۷۵ سال، داشتن علائم خفیف با تواناییهای عمدتا بدون مشکل غیرحافظهای، کوچک شدن نامتناسب نواحی مغز مرتبط با حافظه و انواع خاصی از اختلالات حافظه است. معیارهای پیشرفته از اسکن مغز و آزمایش برای پروتئینهای مرتبط با آلزایمر استفاده میکنند.
با ترکیب این عوامل، پزشکان میتوانند تعیین کنند که آیا بیمار دارای احتمال کم، متوسط، زیاد یا بالاترین احتمال ابتلا به لَنس است. این میتواند به اخذ تصمیمات درمانی کمک کند و انتظاراتی در مورد پیشرفت بیماری ایجاد کند.
جونز میگوید: این تحقیق چارچوب دقیقی ایجاد میکند که سایر متخصصان پزشکی میتوانند از آن برای مراقبت از بیماران خود استفاده کنند. این امر پیامدهای عمدهای برای تصمیمات درمانی دارد، از جمله داروهای کاهش دهنده آمیلوئید و آزمایشات بالینی جدید و مشاوره در مورد پیش آگاهی، ژنتیک و سایر عوامل.
نتیجه گیری
با پیشرفت تحقیقات در لَنس و لیت (LATE)، این معیارها ممکن است تکامل یابند. با این حال، آنها گام مهمی در جهت شناخت علل مختلف از دست دادن حافظه در افراد مسن هستند. این درک دقیقتر میتواند منجر به تشخیص، پیش آگاهی و در نهایت درمانهای هدفمند برای انواع مختلف زوال شناختی مرتبط با سن شود.