در ابتدا آقای فیدیکا راه رفتن را با کمک میله حمایت و آتل های مخصوص آغاز کرد
یک مرد لهستانی که در اثر جراحت ناشی از ضربه چاقو از کمر به پایین فلج شده بود با تزریق سلول‌های عصبی بویایی به نخاعش دوباره توانسته راه برود.
این کار را جراحان لهستانی با کمک متخصصان عصب شناسی بریتانیایی انجام دادند و نتایج آن را در نشریه پیوند سلول منتشر کردند.
دارک فیدیکا، چهل ساله در سال ۲۰۱۰ مورد حمله قرار گرفت و چند ضربه چاقو خورد.
در این مدت او از کمر به پایین فلج بود و با وجود درمان و بازتوانی بسیار، هیچ نشانه ای از بهبود نشان نداده بود.
سه ماه بعد از این درمان بی‌سابقه، ماهیچه های ران چپ او در حال بزرگتر شدن هستند.
اکنون بخشی از حس در ناحیه پایین زانو و بخشی از حرکت پا برگشته است و در حال حاضر بخشی از کارکرد روده و مثانه و همچنین کارکرد جنسی او برگشته است.
او می تواند با واکر راه برود هر چند که زود از راه رفتن خسته می‌شود.
آقای فیدیکا امیدوار است که روزی بتواند بدون کمک راه برود.
آقای فیدیکا گفت که راه رفتن دوباره با کمک واکر، احساسی فوق العاده بوده است: “وقتی نیمی از بدنت را حس نمی کنی کاملا درمانده هستی، اما وقتی حس دوباره شروع به برگشتن می‌کند، مثل این است که دوباره متولد شده‌ای.”
پروفسور جفری ریزمن که سرپرست تیم تحقیقات دانشگاه لندن است موفقیت این درمان را “تاثیرگذارتر از راه رفتن بشر روی ماه” توصیف کرد.
با این حال تاکید کرد برای اینکه این روش، درمانی تازه برای مبتلایان به آسیب نخاعی تلقی شود باید تحقیقات بیشتری صورت گیرد و این روش برای افراد بیشتری به کار گرفته شود.
پروفسور ریزمن بیش از چهل سال بر روی ترمیم ضایعات نخاعی کار کرده است پروفسور ریزمن به بی‌بی‌سی گفت که شخصا فکر می‌کند راهی برای درمان فلج نخاعی پیدا شده است: “این کار دری را به تفکری تازه درباره ضایعات نخاعی باز کرده است. اما گذشتن از این هم کار عظیمی است.”
“من فکر می‌کنم این آغازی برای ترمیم ضایعات نخاعی و ضایعات دیگری مثل بعضی از انواع سکته مغزی است.”
“سیستم عصبی توانایی ترمیم خود را دارد، اما باید مسیری را ایجاد کرد که این سیستم بتواند ترمیم خود را انجام دهد.”
“اما فارغ از اینکه نظر شخصی من چیست این موضوع باید ثابت شود و قدم اول انجام آن برای افراد دیگر است.”
رشته‌های عصب بویایی
رشته‌های عصب بویایی تنها بخشی از دستگاه عصبی هستند که در تمام عمر ترمیم و بازسازی می‌شوند.
نورونهای بویایی در واقع تنها بخشی از دستگاه عصبی مرکزی هستند که به طور مستقیم با محیط اطراف در تماس هستند و با انواع مولکول‌هایی که در هوا و محیط پراکنده هستند تماس پیدا می‌کنند.
بنابراین این سلول‌ها مرتب آسیب می بینند و باید جایگزین شوند.
این کار را سلول های غلاف پوشاننده سلول های عصبی بویایی (olfactory ensheathing cells) انجام می‌دهند. این سلول‌ها در واقع اکسون نورونهای بویایی را می‌پوشانند.
پیاز بویایی با شماره یک مشخص شده است
بهترین منبع سلول های پوشاننده پیاز بویایی است. پیاز بویایی که در قسمت پایینی بخش جلویی مغز قرار دارد در واقع مسیری است که سلول‌های بویایی بینی پیام‌های عصبی مربوط به بو را به آن می‌فرستند و از آنجا این پیام عصبی به نواحی مختلف مغز منتقل می‌شود.
پروفسور ریزمن که چهل سال بر روی ترمیم ضایعات نخاعی کار کرده پیش از این نشان داده بود که تزریق این سلول به نخاع موش‌های فلج در بهبود آنها موثر است.
در سال ۲۰۰۵، یک جراج اعصاب لهستانی به نام دکتر پاول تاباکوف با پروفسور ریزمن تماس گرفت و گفت می‌خواهد روش او را در انسان به کار گیرد.
روش کار
انتخاب آقای فیدیکا برای این کار به این دلیل بود که آسیب نخاعی او به علت چاقو بود بنابراین ضایعه کوچک و لبه‌های آن به هم نزدیک بود.
به همین دلیل است که دانشمندان نمی‌دانند در ضایعات وسیع‌تر که فاصله بین دو سر رشته‌های عصبی قطع شده بیشتر است آیا این روش موثر است یا نه.
دکتر تاباکوف جراح مغز و اعصاب لهستانی
اما پیش از هرکاری باید از بی خطر بودن این روش اطمینان حاصل می‌شد.
بنابراین دکتر تاباکوف ابتدا این کار را بر روی سه بیمار مبتلا به ضایعه نخاعی انجام داد. هیچکدام از آنها بهبودی نشان ندادند اما هدف این بررسی محقق شد، معلوم شد این روش بی خطر است.
سپس در جراحی اول یکی از دو پیاز بویایی آقای فیدیکا برداشته شد.
سلول‌های پیاز بویایی دو هفته در آزمایشگاه پرورش و تکثیر پیدا کردند و بعد در نخاع آقای فیدیکا تزریق شدند.
نخاع آقای فیدیکا به علت ضربات چاقو قطع شده بود و فقط رشته باریکی از بافت زخمگاهی در سمت راست نخاع، بالا و پایین محل ضایعه را به هم وصل می‌کرد.
جراحان برای تزریق در نخاع، یک قطره سلول، یعنی حدود پانصد هزار سلول در اختیار داشتند.
آنها با صد تزریق ظریف در بالا و پایین ضایعه، این مقدار را در نخاع تزریق کردند.
رشته‌های نازک بافت عصبی هم از مچ پای آقای فیدیکا برداشته شد و شکاف هشت میلیمتری ناشی از ضربات چاقو در سمت چپ نخاع، با آن پر شد.
متخصصان معتقدند که سلول‌های پوشاننده راهی را فراهم کردند که رشته های عصبی بالا و پایین ضایعه بتوانند دوباره به هم متصل شوند،
در واقع سلول‌های پیوندی، بالا و پایین ضایعه را مثل پلی به هم وصل کردند.
آقای فیدیکا اولین بیمار مبتلا به فلج نخاعی است که بعد از قطع کامل نخاع علائم بهبودی نشان داده است هزینه این جراحی بی سابقه را یک موسسه خیریه، بنیاد آسیب ها نخاعی نیکولز، پرداخته که بانی آن دیوید نیکولز است.
پسر آقای نیکولز در سال ۲۰۰۳ به علت آسیبی که در حین شنا در استخر به او وارد شد از کمر به پایین فلج شده است.
آقای نیکولز اکنون هم درصدد جمع آوری پول بیشتر برای ادامه تحقیقات است.
قرار است این کار برای ده بیمار دیگر در لهستان و بریتانیا انجام شود، به شرط اینکه هزینه آن تامین شود.
نظرات بسته شده است.